کد مطلب:34566 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:18

گنجینه پرسمان » اعتقادات

آيا در لحن و منطق قرآن كريم به مطلبي برخورد مي‎كنيم كه مؤيد نظريه متكلمين و يا حكما در باب «حدوث و قدم» عالم باشد؟

در اينكه در قرآن خداوند خالق همه چيز معرفي شده است شكي نيست: «قُلِ الُلهُ خالِقُ كُلِّ شَيئ ٍ» رعد/16 [بگو خداوند] آفريننده همه چيز است. ولي ما در قران اين منطق را نمي بينيم كه خدا را كه خالق همه چيز ميداند، به اين معنا بداند كه روز «اول» عالم را آفريد، [و] هميشه برود سراغ روز «اول». خدا كيست؟ همان كه روز «اول» عالم را خلق كرد. چون بعضي از متكلمين تا آنجا پيش رفته‎اند كه گفته‎اند خدا مثل يك بناست. وقتي ما مي گوييم اين خانه بنا دارد، معنايش اين است كه روز اول يك كسي بوده كه اين را ساخته است. وقتي ميگوييم اين ساعت سازنده دارد، يعني روز اول يك كسي بوده كه اين را ساخته است. خدا يعني كسي كه روز اول اين عالم را ساخت. ما در قرآن هرگز چنين منطقي را پيدا نمي‎كنيم. شما در كجاي قرآن پيدا مي‎كنيد كه خدا يعني همان كه روز اول عالم را خلق كرد؟ در قرآن خدا خالق است، يعني همان است كه الآن تمام جريانهاي عالم را بوجود مي آورد. خدا را الآن خالق مي‎داند؛ يعني هميشه خالق مي‎داند، نه روز اول، نه فقط الآن. خدا آفريننده است به عنوان اينكه همه چيز را هميشه خدا خلق ميكند. از نظر قرآن فرق نميكند كه عالم ما از نظر گذشته محدود باشد. فرض كنيد يك ميليون سال از عمر عالم بگذرد، باز در منطق قرآن در تمام اين يك ميليون سال خدا بوده است و اين خداست كه خالق است و ميلياردها سال هم كه در آينده باشد، اين خداست كه خالق است. اگر عالم از نظر گذشته بي نهايت هم باشد، همين جريان كه جريان خلقت است جرياني است كه در بي نهايت وجود داشته، هميشه اين طور بوده است. ما مخصوصا در تعبيرات دعايي درباره خداوند، مثلاً مي‎گوييم: «يا قَديمَ الْاِحسانْ» قديم الاحسان يعني چه؟ يعني اي كسي كه هميشه تو نيكوكار بوده اي، هميشه احسان ميكرده اي. احسان خداوند يعني خلقت، ايجاد كردن، يا به مخلوقات خودش فيض رساندن. پس هميشه خداوند محسن بوده است. پس از نظر لحن و منطق قرآن، اگر ما بخواهيم ببينيم قرآن چه مي‎گويد، در قرآن هرگز به چنين چيزي برخورد نمي‎كنيم.

---

مجموعه آثار شهيد مطهري ج4 - توحيد
شهيد مطهري